Kto to jest prokurent w firmie? Wszystko, co musisz wiedzieć

Prokurent w firmie to niezwykle istotna osoba, której zadania i uprawnienia są jasno określone przez prawo. Jego rola w przedsiębiorstwie jest kluczowa, ponieważ obejmuje szeroki zakres działań związanych z reprezentowaniem spółki. W niniejszym artykule omówimy, kim jest prokurent, jakie są jego obowiązki oraz jak przebiega proces jego powoływania i odwoływania.

Kto to jest prokurent w firmie?

Prokurent jest osobą fizyczną, której udzielono specjalnego pełnomocnictwa zwanego prokurą. Dzięki temu może on reprezentować przedsiębiorstwo w sprawach sądowych i pozasądowych związanych z jego działalnością. Prokura jest szczególnym rodzajem pełnomocnictwa, które różni się od zwykłego pełnomocnictwa tym, że obejmuje szerszy zakres działań. Jest to forma prawna, która umożliwia przedsiębiorstwu udział w obrocie gospodarczym za pośrednictwem prokurenta.

Prokurent pełni funkcję osoby działającej w imieniu przedsiębiorcy, co oznacza, że jego działania mają bezpośredni wpływ na firmę. Musi więc posiadać pełną zdolność do czynności prawnych, co oznacza, że musi być osobą pełnoletnią i w pełni zdolną do podejmowania wiążących decyzji prawnych. Prokurent nie może być osobą prawną ani jednostką organizacyjną – zawsze musi to być konkretna osoba fizyczna.

Rodzaje prokury

Prokura to szczególny rodzaj pełnomocnictwa, które może przybierać różne formy, w zależności od potrzeb przedsiębiorcy oraz charakteru działalności firmy. W polskim systemie prawnym wyróżniamy kilka rodzajów prokury, które różnią się zakresem uprawnień oraz sposobem, w jaki prokurent może działać na rzecz przedsiębiorstwa:

• Prokura samoistna – pozwala prokurentowi na samodzielne podejmowanie decyzji i reprezentowanie przedsiębiorcy w sprawach sądowych i pozasądowych.
• Prokura łączna – wymaga wspólnego działania kilku prokurentów przy podejmowaniu decyzji. Może występować w wariancie właściwym (wszyscy prokurenci muszą działać wspólnie) lub niewłaściwym (prokurent musi działać wspólnie z członkiem zarządu lub wspólnikiem spółki).
• Prokura oddziałowa – oznacza, że każdy z prokurentów może działać samodzielnie, jednak w określonym, ograniczonym zakresie.

Prokura samoistna

Prokura samoistna daje prokurentowi szerokie uprawnienia do samodzielnego działania. Oznacza to, że prokurent nie musi konsultować swoich działań z innymi osobami w firmie ani uzyskiwać zgody na realizację konkretnych czynności. Tego rodzaju prokura jest szczególnie użyteczna w firmach, gdzie potrzebne jest odciążenie zarządu poprzez przekazanie części codziennych obowiązków prokurentowi.

Prokura łączna

Prokura łączna wprowadza pewne ograniczenia w zakresie autonomii prokurenta. W tym przypadku pełnomocnictwo jest udzielane kilku osobom, które muszą współdziałać przy podejmowaniu decyzji. Każda decyzja wymaga wspólnego działania prokurentów, co ma na celu zwiększenie kontroli nad działaniami prokurentów oraz minimalizację ryzyka podejmowania decyzji bez wiedzy innych osób w firmie.

Jak powołać prokurenta?

Powołanie prokurenta to proces, który wymaga spełnienia określonych wymogów formalnych. Prokura musi być udzielona na piśmie pod rygorem nieważności i wpisana do rejestru Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) lub Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Zarząd spółki podejmuje decyzję o powołaniu prokurenta w formie uchwały, która określa imię i nazwisko osoby, która zostanie prokurentem oraz zakres jej uprawnień.

• Prokura musi być udzielona na piśmie pod rygorem nieważności.
• Decyzja o powołaniu prokurenta podejmowana jest przez zarząd spółki w formie uchwały.
• Prokurent musi być wpisany do KRS lub CEIDG.

Proces powoływania prokurenta

Proces powoływania prokurenta obejmuje kilka kroków, które muszą być przestrzegane, aby prokura była ważna. Po pierwsze, zarząd spółki musi podjąć uchwałę o powołaniu prokurenta. Następnie prokura musi być udzielona na piśmie pod rygorem nieważności. Ostateczny etap to wpis prokurenta do KRS lub CEIDG, co formalizuje jego uprawnienia do działania w imieniu spółki.

Jak odwołać prokurenta?

Odwołanie prokurenta jest jednostronną czynnością prawną, którą może przeprowadzić mocodawca. Aby tego dokonać, mocodawca powinien złożyć prokurentowi stosowne oświadczenie woli. Proces ten nie wymaga specjalnej formy, jednak zazwyczaj przyjmuje się, że powinien on mieć formę pisemną dla celów dowodowych.

Odwołanie prokurenta następuje z chwilą, w której prokurent otrzyma oświadczenie o odwołaniu prokury w sposób umożliwiający zapoznanie się z nim.

Prokura wygasa także w wyniku śmierci prokurenta, ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy, otwarcia likwidacji czy przekształcenia przedsiębiorcy. Informacja o wygaśnięciu prokury powinna zostać zgłoszona do KRS lub CEIDG w ciągu 7 dni.

Proces odwoływania prokurenta

Odwołanie prokurenta może nastąpić w dowolnym momencie na podstawie decyzji zarządu spółki. Wymaga to złożenia pisemnego oświadczenia oraz zgłoszenia zmiany do odpowiednich urzędów, takich jak KRS czy CEIDG. Proces ten jest relatywnie prosty, jednak wymaga przestrzegania określonych procedur formalnych.

Uprawnienia i obowiązki prokurenta

Prokurent, w ramach udzielonego pełnomocnictwa, ma prawo do podejmowania szeregu działań w imieniu przedsiębiorcy. Dotyczy to zarówno czynności sądowych, jak i pozasądowych związanych z działalnością firmy. Prokurent może zawierać umowy, reprezentować firmę w negocjacjach z kontrahentami, a także prowadzić sprawy przed sądami.

• Prokurent może reprezentować firmę przed sądami i urzędami.
• Ma prawo do zawierania umów i podpisywania dokumentów w imieniu firmy.
• Może podejmować decyzje dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej.

Istotne jest jednak, że są pewne działania, których prokurent nie może podjąć bez dodatkowego pełnomocnictwa – na przykład zbywanie przedsiębiorstwa czy obciążanie jego nieruchomości. W takich przypadkach konieczne jest uzyskanie dodatkowego upoważnienia od zarządu firmy.

Kto może zostać prokurentem?

Prokurentem może zostać jedynie osoba fizyczna, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych. W praktyce oznacza to, że osoba niepełnoletnia czy osoba ubezwłasnowolniona nie może pełnić funkcji prokurenta. Co więcej, prokurent musi cieszyć się zaufaniem zarządu lub właściciela firmy, ponieważ jego decyzje będą miały bezpośredni wpływ na funkcjonowanie przedsiębiorstwa.

Decyzję o powołaniu prokurenta podejmuje zazwyczaj zarząd firmy. W spółkach osobowych, takich jak spółki jawne czy partnerskie, decyzję tę podejmują wspólnicy, natomiast w spółkach kapitałowych, jak spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, decyzję podejmuje zarząd, przy czym często wymagana jest jednogłośna zgoda wszystkich członków.

Wymogi formalne dla prokurenta

Prokurent musi spełniać określone wymogi formalne, aby móc pełnić swoją funkcję. Należy do nich posiadanie pełnej zdolności do czynności prawnych oraz zaufanie ze strony zarządu firmy. Prokurent nie może być członkiem rady nadzorczej, komisji rewizyjnej spółki ani pełnić funkcji prawnika lub menedżera w danej spółce.

Co warto zapamietać?:

• Prokurent to osoba fizyczna z pełnomocnictwem (prokurą) do reprezentowania przedsiębiorstwa w sprawach prawnych i gospodarczych.
• Rodzaje prokury: prokura samoistna (samodzielne działanie), prokura łączna (wspólne działanie kilku prokurentów), prokura oddziałowa (ograniczone samodzielne działania).
• Powołanie prokurenta wymaga uchwały zarządu, pisemnego udzielenia prokury oraz wpisu do KRS lub CEIDG.
• Prokurent ma prawo do reprezentowania firmy, zawierania umów oraz podejmowania decyzji, ale nie może podejmować działań wymagających dodatkowego pełnomocnictwa (np. zbywanie przedsiębiorstwa).
• Prokurentem może być tylko osoba pełnoletnia z pełną zdolnością do czynności prawnych, ciesząca się zaufaniem zarządu.