Jak wygląda praca w komisji wyborczej? Odpowiadamy na pytania

Praca w komisji wyborczej to nie tylko obowiązek, ale także szansa na uczestnictwo w demokratycznym procesie wyborczym. Dla wielu osób jest to okazja do zdobycia nowych doświadczeń i wglądu w mechanizmy funkcjonowania wyborów w Polsce. Przyjrzyjmy się, kto może być członkiem komisji wyborczej i jakie obowiązki się z tym wiążą.

Kto może zostać członkiem komisji wyborczej?

Aby zostać członkiem komisji wyborczej, należy spełnić kilka istotnych wymagań. Przede wszystkim, kandydat musi być obywatelem polskim posiadającym prawo wybierania. Oznacza to, że najpóźniej w dniu zgłoszenia powinien mieć ukończone 18 lat, nie może być pozbawiony praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu ani praw wyborczych przez Trybunał Stanu. Dodatkowo, osoba taka nie może być ubezwłasnowolniona prawomocnym orzeczeniem sądu.

Kandydat na członka komisji musi również stale zamieszkiwać na obszarze województwa, w którym jest zgłaszany do komisji, oraz być ujęty w Centralnym Rejestrze Wyborców w stałym obwodzie głosowania.

Kto nie może być członkiem komisji?

Nie każdy jednak może pełnić tę funkcję. Wykluczeni są kandydaci w wyborach, komisarze wyborczy, pełnomocnicy wyborczy oraz osoby będące w bliskim związku rodzinnym z kandydatami, takie jak małżonek czy rodzeństwo. Ponadto, nie mogą to być osoby pełniące rolę męża zaufania, obserwatora społecznego czy urzędnika wyborczego.

Jak zgłosić swoją kandydaturę?

Kandydaci mają kilka możliwości zgłoszenia swojej kandydatury. Najczęściej zgłaszają się do pełnomocnika wyborczego wybranego komitetu wyborczego, który posiada pierwszeństwo w zgłaszaniu kandydatów. Lista pełnomocników jest dostępna na stronie Państwowej Komisji Wyborczej.

Alternatywne metody zgłoszenia

Jeśli ktoś nie chce zgłaszać się przez komitet wyborczy, może zgłosić swoją kandydaturę bezpośrednio do urzędnika wyborczego za pośrednictwem urzędu gminy. Należy jednak pamiętać, że takie zgłoszenia trafiają na listę rezerwową i są brane pod uwagę w przypadku konieczności uzupełnienia składu komisji.

Obowiązki członków komisji wyborczej

Praca w komisji wyborczej nie ogranicza się jedynie do dnia wyborów. Członkowie muszą wziąć udział w szkoleniach i spotkaniach organizacyjnych. Główne obowiązki obejmują przeprowadzenie głosowania, czuwanie nad przestrzeganiem prawa wyborczego oraz ustalenie i podanie do wiadomości publicznej wyników głosowania.

Przed dniem wyborów członkowie komisji mają za zadanie przygotować lokal wyborczy, co obejmuje m.in. przygotowanie kart do głosowania oraz wszystkich niezbędnych materiałów.

Praca w dniu wyborów

W dniu wyborów członkowie komisji muszą przybyć do lokalu wyborczego wcześniej, by przygotować wszystko do otwarcia. Ich zadaniem jest m.in. wydawanie kart do głosowania, nadzór nad przebiegiem głosowania i dbałość o porządek.

• Otwarcie i zamknięcie lokalu wyborczego.
• Weryfikacja tożsamości wyborców.
• Przekazywanie wyników głosowania do odpowiednich komisji.
• Liczenie głosów oraz sporządzanie protokołów.

Dieta i wynagrodzenie

Praca w komisji wyborczej jest wynagradzana w formie diety. Wysokość wynagrodzenia zależy od pełnionej funkcji i rodzaju wyborów. W 2025 roku przewodniczący obwodowej komisji wyborczej otrzymają 700 zł, zastępcy przewodniczącego 600 zł, a członkowie komisji 500 zł.

Warto zaznaczyć, że diety te są zwolnione z podatku dochodowego, co oznacza, że pieniądze otrzymane za pracę w komisji są wolne od opodatkowania.

Wynagrodzenie w przypadku drugiej tury

W przypadku konieczności przeprowadzenia drugiej tury wyborów, członkom komisji przysługuje zryczałtowana dieta w wysokości 50% pierwotnej stawki. Dodatkowo, niektórzy członkowie mogą liczyć na zwrot kosztów dojazdów i noclegów.

Podsumowanie

Praca w komisji wyborczej to nie tylko przywilej, ale i odpowiedzialność. Osoby chcące dołączyć do komisji muszą spełniać określone wymagania i być gotowe na intensywny dzień pracy, który obejmuje zarówno przygotowania przed wyborami, jak i czynności związane z ich przeprowadzeniem. Mimo to, dla wielu osób jest to niezwykle satysfakcjonujące doświadczenie, dające poczucie uczestnictwa w kluczowym dla demokracji procesie.

Co warto zapamietać?:

• Osoby chcące zostać członkami komisji wyborczej muszą być obywatelami Polski, mieć ukończone 18 lat i nie być pozbawionymi praw publicznych.
• Kandydaci mogą zgłaszać się przez pełnomocników wyborczych lub bezpośrednio do urzędników wyborczych, z tym że zgłoszenia do urzędników trafiają na listę rezerwową.
• Obowiązki członków komisji obejmują przygotowanie lokalu wyborczego, przeprowadzenie głosowania oraz ustalenie wyników.
• Wynagrodzenie za pracę w komisji w 2025 roku wynosi: przewodniczący – 700 zł, zastępca – 600 zł, członek – 500 zł, a diety są zwolnione z podatku dochodowego.
• W przypadku drugiej tury wyborów członkom komisji przysługuje dieta w wysokości 50% pierwotnej stawki oraz możliwość zwrotu kosztów dojazdów i noclegów.